Logopedia
Jestem Polakiem i muszę poprawnie nauczyć się mówić po polsku…
Motto:
Dbaj o swój język i mów poprawnie.
Ładnie, wyraźnie oraz dokładnie.
Bo kto nie ćwiczy często języka,
Ten się w mówieniu potem potyka.
Kiedy z tym miewasz jakieś kłopoty,
To się natychmiast bierz do roboty!
A, że nasz język bywa ciekawy,
Czeka Cię przy tym mnóstwo zabawy.
Wymawiaj słowa bardzo starannie.
Nawet, gdy zmywasz lub siedzisz w wannie.
Z wielkim zapałem ruszaj ustami
I razem ze mną ciesz się słowami.
Małgorzata Strzałkowska
Podsumowanie konkursu POTYCZKI JĘZYKOWE
W skład poprawności językowej wchodzą:
- poprawność wymowy – obejmuje m.in. odpowiednie akcentowanie wyrazów, prawidłowe artykułowanie głosek, połączeń głoskowych i międzywyrazowych;
- poprawność fleksyjna – obejmuje m.in. dobór właściwych form językowych, odpowiednie przyporządkowywanie wzorców odmiany i tematów wyrazowych;
- poprawność składniowa – obejmuje m.in. odpowiedni wybór formy wyrazu rządzonego i prawidłowy wybór form wyrazowych w związku zgody, stosowanie odpowiedniego szyku wyrazów;
- poprawność słowotwórcza – obejmuje m.in. wybór prawidłowych modeli słowotwórczych i stosowanie zmian tematycznych we właściwym zakresie;
- poprawność leksykalno-semantyczna – obejmuje m.in. właściwe rozumienie słów i sprawne posługiwanie się wyrazami wieloznacznymi;
- poprawność frazeologiczna – stosowanie przyjętych form frazeologizmów i przestrzeganie ich normatywnego znaczenia.
Kwestie poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej wykraczają poza zakres ściśle rozumianej poprawności językowej.
W oczekiwaniu na Święto Niepodległości…
Wyrazy i zwroty, które pojawiły się w szkole przed Narodowym Świętem Niepodległości zostały
wymienione na inne użyte w prawidłowej, zalecanej formie. Przypominam, że formy błędne zostały
celowo pominięte.
Rzuć na nie okiem...ZAPAMIĘTAJ!!!
Stare polskie porzekadło mówi: „Znać dobrze po mowie, co się dzieje w głowie.”oni umieją, oni rozumieją; ja umiem , ja rozumiem;
on umie, on rozumie; ta pomarańcza;
kontrola; zadowalać;
włącz światło; zapal świeczkę;
tu jest napisane; rok dwa tysiące dziewiętnasty;
tę książkę, tę dziewczynę; 100 procent, 26 procent, 2 procent;
słucham rodziców; cofnij się; zrób krok do tyłu;
większa część, dwie równe połowy; w lipcu, w grudniu;
na skutek lub wskutek czegoś; w ogóle;
dlatego że; zmienić się do niepoznania
co innego; gwiżdże;
kolejka po coś; są gośćmi;
chłopcy, chłopaki; ulec można tylko pogorszeniu;
remanent; permanentny;
sweter; rękoma, rękami;
zaokrąglać; przekonujący, przekonywający;
jedziemy do Śródmieścia, do Ursusa, do Wilanowa, do Włoch
na Mokotów, na Wolę, na Pragę, Puszcza Kampinoska;
ulica Wołoska; to jajko, to dziecko, to oko;
biblioteka; ziewnąłem, zasnąłem;
przedszkole;
„Nie ma innego dobra tak powszechnego i tak ważnego dla nas wszystkich jak język ojczysty”
Po polsku rozmawiamy, przekazujemy swoje uczucia, uczymy mówić nasze dzieci, wyznajemy wiarę, piszemy wiersze. Niech nie będzie nam zatem obojętne, jaka to będzie polszczyzna.
Gospodarzami języka są bowiem wszyscy nim się posługujący.
Wszyscy dbamy o poprawność języka ojczystego- proponuję szereg działań, które ułatwią zachowanie tejże poprawności.
W szkole uczeń zdobywa wiedzę właśnie poprzez język. Nauczanie języka ojczystego tworzy fundament ogólnego rozwoju ucznia, jest pomocny w kształtowaniu jego osobowości. W języku istnieje zespół norm , których należy przestrzegać. Trzeba jeszcze mieć na względzie do kogo się mówi, w jakich warunkach odbywa się komunikacja językowa oraz jaki jest cel rozmowy.
Przez najbliższe miesiące będą pojawiać się w wielu miejscach w szkole koszulki z różnymi wyrazami i zwrotami użytymi w prawidłowej, zalecanej formie- formy błędne zostały celowo pominięte.
ZAPAMIĘTAJMY wszystkie i używajmy…
W maju podsumujemy Wasze obserwacje wypełniając ankiety, osoby chętne zaproszę do udziału w konkursie. Zostanie też przeprowadzona ankieta na temat kultury języka
szedł, zszedłem, wszedłem, wszedł, zszedł;
wziąć, wziąłem;
załóż buty, kurtkę, włóż spodnie;
byłam chora;
jestem ….w świetlicy, w sali gimnastycznej;
zostawiłam ulotki w portierni;
łabędź ale żołądź;
zdejmij;
liczba ludzi …ilość wody w beczce, piasku
w doniczce;
proszę pani;
wyłączać, włączać;
mnie się zdaje;
zdaje mi się;
o to chodzi;
na dworze;
innym razem;
nienawidzić;
pierwszy lutego, drugi stycznia;
w cudzysłowie;
aerobik;
podkoszulek;
dwaj chłopcy, dwaj uczniowie;
tylny;
mam długopis, mam wadę zgryzu, mam kota;
lubić kogoś;
tę książkę;
liczba sto, cyfra jeden;
czyje to jest;
trzy dni z rzędu;
w każdym razie;
pięć palców;
spróbować czegoś;
oryginalny;
im więcej, tym lepiej;
w wyposażeniu sali są;
ślisko, śliski;
kupować , kupowałam;
używajmy wołacza: ojcze, chłopcze, sportowcu, sportowcze;
dziewczęce, chłopięce;
pojedynczo… w pojedynkę;
spartaczyć;
w cudzysłowie jak w rowie;
we trzech… mężczyzn, w trzech tomach;
we dwie …kobiety, w dwie strony świata;
ze mną, ze mnie;
z tobą, z Ciebie;
strzeż od złego ale zbaw nas ode złego;
nade wszystko;
nad wszystkim;
przede mną, przede mnie ale przed moimi przyjaciółmi;
przede wszystkim ale przed wszystkimi uczniami;
na sto procent …w stu procentach;
bez… bzu;
chłopiec… chłopcu;
człek… człekowi;
kat… katu albo katowi;
kot… kotu;
lew… lwu;
wstrzymać dech w piersiach i zapiera dech;
nabrać, złapać tchu;
kanister na benzynę;
15 wymawiaj [pietnaście], [pietnasty];
pisaliśmy… byliście;
czytaliśmy… jechaliście;
powinniśmy… robiliście;
pisałbym… robiłbyś;
poszłaby… pojechaliby;
czytałby… pakowaliby;
można by… powinna by;
trzeba by… powinien by;
pisalibyśmy… czytalibyście;
robilibyśmy… oglądalibyście;
jeślibym… żebyśmy;
skoroście… gdybyście;
jeślibyście… abyśmy;
czterysta… pięciuset;
siedemset… kilkaset;
tysiąckroć… czterykroć;
gramatyka… fabryka;
republikę… statystyce;
muzykiem… historyka;
gimnazjum… liceum;
technikum… minimum;
biznesmen… dżentelmen;
artykułu… atmosfera;
ekipa… egzaminy;
kamera… regulamin;
rocznicy… stolicy;
fizyka… matematyka;
cdn….
ZASADY KORZYSTANIA Z POMOCY LOGOPEDYCZNEJ
W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 141 IM. MAJORA HENRYKA SUCHARSKIEGO
W WARSZAWIE
Zajęcia logopedyczne:
1) organizuje się dla uczniów z wadami wymowy, zaburzeniami mowy, które powodują zakłócenia komunikacji językowej oraz utrudniają naukę a także dla dzieci z niską kompetencją językową,
2) zajęcia prowadzą nauczyciele posiadający przygotowanie w zakresie logopedii,
3) liczba uczestników zajęć wynosi od 2 do 4 uczniów w ciągu godziny zegarowej (w szczególnie uzasadnionych przypadkach, za zgodą organu prowadzącego szkołę, zajęcia mogą być prowadzone indywidualnie),
4) czas trwania zajęć logopedycznych jest dostosowany do potrzeb oraz indywidualnych możliwości dziecka i trwa maksymalnie 30 minut,
5) podstawą kwalifikowania na zajęcia jest zdiagnozowanie przez logopedę w toku badania przesiewowego nieprawidłowej wymowy uczniów, zalecenia poradni specjalistycznych oraz uwzględnienie uzasadnionych sugestii wychowawców lub rodziców,
6) objęcie ucznia pomocą logopedyczną wymaga zgody rodziców,
7) po pisemnym wyrażeniu zgody na zajęcia obecność uczniów jest obowiązkowa,
8) podczas zajęć logopedycznych prowadzone są przede wszystkim ćwiczenia korygujące nieprawidłową wymowę.Ważne…
I. Udział dziecka w zajęciach oparty jest na zasadzie regularności i systematyczności ćwiczeń aż do zakończenia terapii, która nastąpi w momencie optymalnej dla ucznia korekty rozpoznanej wady wymowy lub zaburzenia mowy.
II. Nieprzestrzeganie warunków zawartej między logopedą a rodzicem umowy, tj. nieusprawiedliwianie nieobecności oraz niestosowanie się do zaleceń terapeuty jest jednoznaczne z rezygnacją rodzica z udziału dziecka w zajęciach.
III. Rodzice uczniów objętych zajęciami zobowiązani są do wspierania oddziaływań szkoły, a w szczególności do stałego kontaktu z logopedą, systematycznego wykonywania ćwiczeń według zaleceń logopedy oraz w razie potrzeby do przygotowania pomocy do zajęć.WARUNKIEM SKUTECZNEJ TERAPII LOGOPEDYCZNEJ JEST PRACA Z DZIECKIEM W DOMU
Z uwagi na specyfikę terapii logopedycznej ważne jest, by zadawane przez logopedę ćwiczenia były wykonywane 4 razy dziennie po 3- 6 minut, zawsze w obecności rodzica, który wskaże ewentualne błędy. Uczeń powinien przynosić zeszyt na każde zajęcia z logopedą.PLAN PRACY LOGOPEDY
SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 141
im. majora Henryka Sucharskiego
W WARSZAWIE
Terapia logopedyczna obejmuje oddziaływania korekcyjne w zakresie zaburzonych czynności mowy. Zbiór przedstawionych poniżej celów wyznacza jednocześnie program terapii. Zajęcia logopedyczne organizuje się dla dzieci z zaburzeniami mowy, które powodują zaburzenia komunikacji językowej oraz utrudniają naukę. Zajęcia mogą być prowadzone indywidualnie lub w grupie ( 2- 4 dzieci).
Cele terapii:
- Wyselekcjonowanie dzieci, które będą uczęszczały na zajęcia logopedyczne.
- Uświadomienie znaczenia mowy w życiu człowieka, jej wpływu na dobre samopoczucie oraz wyniki w nauce.
- Kształtowanie potrzeby dbania o własną mowę i jej doskonalenie.
- Ukazanie piękna języka polskiego.
- Uświadomienie struktury języka polskiego: fonetycznej, gramatycznej, leksykalnej.
- Doskonalenie funkcji oddechowej, umiejętności kierowania głosu, płynności pomiędzy fazą wdechową i wydechową.
- Przedstawienie i utrwalenie wiadomości na temat zasad wymowy głosek języka polskiego.
- Uaktywnienie, poprawa jakości pracy aparatu artykulacyjnego: policzków, warg, języka, podniebienia miękkiego, żuchwy.
- Rozwijanie funkcji fonacyjnej.
- Kształtowanie słuchu fonematycznego, umiejętności różnicowania głosek w zależności od ich cech dystynktywnych oraz w izolacji, nagłosie, śródgłosie i wygłosie.
- Próby skorygowania wad wymowy u dzieci zakwalifikowanych na zajęcia.
- Rozwijanie niewerbalnych komponentów komunikacji międzyludzkiej.
- Kształtowanie umiejętności opowiadania na określony temat (dialog, monolog).
- Niwelowanie lęku przed mówieniem i wypowiedziami publicznymi.
- Doskonalenie dykcji w czasie czytania i mówienia.
- Wzbogacenie zasobu słownika biernego i czynnego.
- Nawiązanie współpracy z rodzicami w celu zasygnalizowania im potrzeby dbania o mowę dziecka oraz potrzeby aktywnego uczestnictwa w terapii.
Zadania terapii:
1) Diagnostyka, czyli rozpoznanie zaburzeń mowy.
2) Profilaktyka powstawania wad wymowy i czuwanie nad prawidłowym rozwojem mowy.
3) Usuwanie wszelkich zakłóceń i zaburzeń komunikacji językowej i pomoc w przezwyciężaniu problemów dzieciom mającym problemy z mówieniem, rozumieniem, czytaniem i pisaniem.
4) Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne: języka, żuchwy, podniebienia miękkiego, policzków, warg.
5) Zabawy i ćwiczenia oddechowe, wydłużające fazę wydechową.
6) Ćwiczenia słuchowe: słuchanie i rozróżnianie dźwięków z otoczenia, analiza i synteza, rozróżnianie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych oraz o podobnym brzmieniu.
7) Ćwiczenia rozwijające i wzbogacające słownik dziecka i pamięć słowną.
8) Utrwalanie głosek dentalizowanych w sylabach, wyrazach, zdaniach, krótkich tekstach.
9) Czytanie i słuchanie ze zrozumieniem krótkich tekstów. Odpowiadanie na pytania do tekstu.
Metody:
W terapii logopedycznej rzadko stosuje się tylko jeden rodzaj metod. Wynika to z konieczności realizowania zasady kompleksowych oddziaływań. Wybór metod – stosowanych w terapii logopedycznej – zawsze uwarunkowany jest rodzajem zaburzenia. Sposób pracy terapeutycznej musi być dostosowany do wieku i możliwości dziecka.
1. Logopedyczne
- ćwiczenia logopedyczne: oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne, usprawniające motorykę i kinestezję narządów mowy, słuchu fonematycznego, autokontroli słuchowej;
- pokaz i wyjaśnianie narządów artykulacyjnych;
- uczulanie miejsc artykulacji;
- mechaniczne układanie narządów artykulacyjnych;
- wykorzystanie pewnych nieartykułowanych dźwięków lub czynności fizjologicznych organizmu do tworzenia nowych głosek;
- kontrola wzrokowa, dotykowa i czucia skórnego dłoni,
- metoda cienia (powtarzanie z opóźnieniem);
- mówienie wydłużone;
2. Lingwistyczne
- metoda fonetycznych przekształceń;
- metoda słów kluczowych i rozpoczynania od nich terapii;
- ćwiczenia dykcyjne;
3. Pedagogiczne
- metoda dobrego startu;
- ćwiczenia rytmizujące;
- mówienie rytmiczne;
- metoda ośrodków pracy;
4. Psychologiczne
- techniki relaksacyjne;
- psychodrama
Zasady terapii logopedycznej:
1. Zasada wczesnego rozpoczynania terapii.
Należy jak najszybciej rozpocząć terapię logopedyczną, gdyż wczesna interwencja skraca jej czas i zwiększa efektywność.
2. Zasada indywidualizacji.
Program terapii powinien być opracowany dla konkretnego dziecka i pod kątem jego problemu.
3. Zasada wykorzystywania wszelkich możliwości dziecka.
W procesie terapii należy angażować maksymalna liczbę zmysłów i wykorzystywać posiadane przez dziecko umiejętności.
4. Zasada kompleksowego oddziaływania.
Zaburzeniom mowy towarzyszą często inne zaburzenia. Istnieje wówczas potrzeba prowadzenia równolegle do terapii logopedycznej również terapii zaburzeń emocjonalnych, zaburzeń zachowania, terapii pedagogicznej, psychoedukacji dla rodziców.
5. Zasada aktywnego i świadomego udziału.
Dziecko musi czuć potrzebę ćwiczeń i rozumieć konieczność udziału w zajęciach. Należy pobudzać jego zainteresowanie i motywację do pracy.
6. Zasada współpracy z najbliższym otoczeniem.
Rodzice maja prawo do informacji dotyczących zdiagnozowanych zaburzeń, programu, i sposobu terapii oraz przewidywanych efektów.
7. Zasada systematyczności.
Dotyczy sposobu prowadzenia zajęć. Bez rytmiczności i systematyczności ćwiczeń obniża się poziom motywacji i mobilizacji dziecka do pracy.
8. Zasada stopniowania trudności.
Terapię rozpoczynamy od ćwiczeń najłatwiejszych dla dziecka i kolejno realizujemy coraz trudniejsze, przechodząc od elementów znanych do mniej znanych i nowych.
Ramowy plan pracy logopedycznej
1. Prace organizacyjne: przygotowanie gabinetu do podjęcia terapii logopedycznej, zebranie pomocy dydaktycznych.
2. Diagnoza logopedyczna.
3. Ćwiczenia logopedyczne:
Przygotowujące artykulatory do wywołania zaburzonych głosek:
- oddechowe (zamierzone osiągnięcia dzieci: prawidłowo gospodaruje oddechem, potrafi oddychać torem brzusznym, różnicuje fazy oddychania, potrafi wydłużyć fazę wydechową, umie ekonomicznie zużywać powietrze podczas mówienia);
- narządów artykulacyjnych: języka, warg, podniebienia miękkiego, żuchwy (zamierzone osiągnięcia: sprawnie wykonuje ćwiczenia języka, warg, podniebienia i żuchwy, świadomie kieruje ruchami narządów artykulacyjnych, pracuje nad uwrażliwianiem miejsc i ruchów w jamie ustnej, opanował koordynację ruchową aparatu artykulacyjnego, umie prawidłowo połykać);
- emisyjno-głosowe (zamierzone osiągnięcia: operuje natężeniem i wysokością głosu, dysponuje długością trwania dźwięku, mówi z odpowiednią intonacją, właściwie modeluje głos, potrafi umiejętnie kierować własnym głosem i chronić aparat artykulacyjny przed nadmiernym obciążeniem, unika nadmiernego napinania mięśni krtani i aparatu artykulacyjnego)
Ćwiczenia właściwe:
- wywołanie głoski w izolacji (zamierzone osiągnięcia: różnicuje głoski o podobnym brzmieniu, rozpoznaje głoskę w nagłosie, śródgłosie i wygłosie wyrazów, prawidłowo rozpoznaje głoskę w labiogramach, potrafi prawidłowo ułożyć narządy artykulacyjne, prawidłowo wybrzmiewa głoskę w izolacji)
- utrwalenie głoski na materiale językowym w logotomach, wyrazach i zdaniach (zamierzone osiągnięcia: prawidłowo realizuje głoskę w logotomach, wyrazach, układa sylaby, wyrazy i zdania z utrwaloną głoską, tworzy sylaby, wyrazy i zdania z utrwaloną głoską)
- ćwiczenia utrwalające wywołaną głoskę (zamierzone osiągnięcia: prawidłowo realizuje głoskę w wierszykach, piosenkach, wyliczankach, powiedzeniach)
- automatyzacja poprawnej wymowy w mowie spontanicznej (zamierzone osiągnięcia: realizuje głoskę w mowie spontanicznej, opowiada ilustracje i historyjki obrazkowe, prawidłowo stosuje głoskę w rozmowach kierowanych)
Ćwiczenia wspomagające terapię logopedyczną:
- ćwiczenia ortofoniczne (zamierzone osiągnięcia: potrafi naśladować dźwięki otaczającego świata (gwizd, śpiew ptaków, syczenie węża), naśladuje głosem czynności fizjologiczne organizmu (chuchanie, dmuchanie))
- ćwiczenia stymulujące rozwój słuchu fonematycznego (zamierzone osiągnięcia: - różnicuje i identyfikuje dźwięki mowy ludzkiej, dokonuje analizy i syntezy, różnicuje głoski, sylaby opozycyjne i wyrazy zbliżone brzmieniowo, różniące się tylko jedną głoską, jest świadomy różnic między sylabami, wyrazami)
- ćwiczenia i zabawy z muzyką – logorytmika (zamierzone osiągnięcia: prawidłowo wystukuje rytm, mówi rytmicznie wyrazy i zdania, realizuje ruchowo rytmy muzyczne, rytmizuje wypowiedź)
- ćwiczenia stymulujące ogólny rozwój dziecka (zamierzone osiągnięcia: wzbogaca słownik czynny i bierny, zapamiętuje zdania, zagadki, wierszyki, wykonuje ćwiczenia na koordynację wzrokowo – słuchowo – ruchową, rozwijające pamięć, myślenie i orientację przestrzenną)
- kształtowanie twórczej aktywności słownej (zamierzone osiągnięcia: opowiada własnymi słowami krótki tekst, układa rymy, rymowanki, wierszyki, tworzy swobodne teksty, posługuje się poprawną polszczyzną, wskazuje różnice między gwarą a językiem literackim).
4. Współpraca z rodzicem, wychowawcą, psychologiem. Instruowanie o sposobie korekcji mowy, pokaz ćwiczeń, informowanie o postępach.
Ewa Ferenc-Lech- logopeda
WRZESIEŃ:
- BADANIA LOGOPEDYCZNE UCZNIÓW KLAS I.
- Badania kontrolne w klasach II-VIII.
- od 12 września indywidualne rozmowy z rodzicami uczniów klas I oraz rodzicami uczniów kontynuujących terapię
Systematyczne cotygodniowe zajęcia od 23 września.
Anna Konik - logopeda
WRZESIEŃ:
- BADANIA LOGOPEDYCZNE UCZNIÓW ODDZIAŁU PRZEDSZKOLNEGO;
- Badania kontrolne w klasach I-IV;
- od 12 września indywidualne rozmowy z rodzicami uczniów oddziału przedszkolnego oraz rodzicami uczniów kontynuujących terapię.
Dzieci zakwalifikowane na terapię logopedyczną dostaną informację z prośbą o spotkanie (data i godzina spotkania do uzgodnienia przez dziennik elektroniczny e-Librus lub telefonicznie 22 610-67-72 wew. 20)
Systematyczne cotygodniowe zajęcia od 14 września.